Ortodonta zajmuje się leczeniem wad szczęki oraz nieprawidłowości i krzywych zębów. Co warto zapamiętać? Wada zgryzu polega na niewłaściwym umiejscowieniu zębów lub szczęki, co z kolei przysparza niebagatelnych problemów z wysławianiem się, deformacji twarzy – oddziałując niekorzystnie na wygląd i będąc źródłem kompleksów w późniejszym wieku. Przebieg poprawy wady zgryzu jest długi i zabiera zazwyczaj około 2 lat.

Czynniki powstawania wad zgryzu

Wady zgryzu grupuje się na wrodzone i nabyte. Do deformacji szczęki może dojść już we wczesnym rozwoju dziecka, jeszcze w trakcie ciąży, jednak zazwyczaj są to złe przyzwyczajenia maluchów. Nieustanne ssanie kciuka czy źle wyprofilowanego smoczka, gryzienie przedmiotów (na przykład twardych zabawek), zgrzytanie zębami, czy oddychanie przez usta jest przyczyną zmiany szczęki. Także niewłaściwe układanie dziecka podczas karmienia piersią, może wywoływać problemy. Na pierwszy przegląd kontrolny warto zaprowadzić dziecko w wieku około 7 lat. Dzięki temu ortodonta wcześnie wykryje możliwe zmiany i zatroszczy się o prawidłowy rozwój dziecka.

Dlaczego wizyta u ortodonty jest ważna?

Nieleczenie albo ignorowanie wady wiedzie do jej natężenia, a to z kolei potęguje ryzyko seplenienia i krzywizny zębów oraz może powodować utrudnienie w żuciu, a nawet oddychaniu. Wadliwy układ szczęki oznacza bóle zębów, ich ruszanie się lub przedwczesne ścieranie. Sprzyja to też kumulowaniu kamienia nazębnego i może być przyczyną rozwoju chorób dziąseł, próchnicy, czy paradontozy.

Rodzaje wad zgryzu

Tyłozgryz – najczęściej występująca wada zgryzu. Dolne zęby ukryte są za zębami górnymi, przy czym zęby przednie nie stykają się wzajemnie. Zdarza się, że górne siekacze pochylają się w kierunku górnej wargi, a twarz zniekształca się poprzez cofnięcie żuchwy.

Przodozgryz – w tym przypadku to dolne zęby zachodzą na górne. Powstaje widoczne wysunięcie brody na przód.

Zgryz krzyżowy – zarówno zęby dolne jaki i górne, zachodzą na siebie nieregularnie na niektórych odcinkach lub w całym łuku zębowym.

Zgryz głęboki – górne zęby zachodzą i przykrywają 2/3 wysokości zębów dolnych. Wpływa to na utratę symetrii twarzy ze względu na zmniejszenie dolnego odcinka. Tak umiejcowione zęby zbytnio się ścierają,  co prowadzi do chorób dziąseł i przyzębia.

Zgryz otwarty – zęby wcale nie stykają się ze sobą. Wada utrudnia w żuciu pokarmu, a także w poprawnej wymowie – zwłaszcza spółgłosek przedniojęzykowo zębowych (t, d, s, z, dz, c, n, ł). Zgryz otwarty powoduje wydłużenie twarzy i niedorozwój szczęki.

Stłoczenia zębów – występują wtedy, gdy zęby są zbyt duże w stosunku do zębodołów. Wychodzą poprzekręcane lub w złych miejscach, ze względu na brak przestrzeni w jamie ustnej.

Zęby odseparowane – pomiędzy zębami są widoczne odstępy, powodowane nadmiarem miejsca w żuchwie.

Jak poprawić wady zgryzu? Kiedy zalecany jest ortodonta?

Leczenie wady zgryzu zwykle rozpoczyna się od momentu wyrżnięcia zębów stałych, czyli około 11 roku życia, choć ortodonci zalecają zadbanie o prawidłowy zgryz w każdym wieku. Szczęki dzieci są znacznie bardziej plastyczne, niż szczęki osób dorosłych, a więc leczenie jest prostsze i spada ryzyko bólu lub powikłań, jednak korekcja zębów jest dostępna dla każdego.

Rodzaje aparatów na zęby

Aparaty na zęby dzielą się na stałe — przytwierdzane do zębów specjalistycznym klejem oraz ruchome — możliwe do samodzielnego zdejmowania. Aparaty ruchome są częściej stosowane u dzieci, niż u dorosłych.

Aparat tradycyjny, metalowy — siłą, która koryguje wadę, jest w tym przypadku łuk sczepiony z metalowymi zamkami, które przykleja się do pojedynczych zębów i przytwierdza przy użyciu ligatur ortodontycznych. Dla uatrakcyjnienia, szczególnie dla młodszych pacjentów, istnieje możliwość doboru różnych kolorów ligatur. Dla ceniących większą estetykę dostępne są warianty z zamkami ceramicznymi, porcelanowymi, szafirowymi lub kryształowymi, które są niewidoczne na tle zębów. Sprawdzają się zwłaszcza u posiadaczy białych zębów.

Aparat lingwalny — mocowany jest odwrotnie niż ten tradycyjny, bo od części podniebiennej jamy ustnej. Wykonywane są dla każdego pacjenta indywidualnie i usuwają dyskomfort związany z noszeniem aparatu na zębach, bo ten jest niewidoczny. Minusem tego aparatu jest początkowa trudność wyraźnego mówienia.

Aparat samoligaturujący — ten model aparatu ortodontycznego różni się od innych budową. Łuk ortodontyczny przytrzymuje zestaw klapek, dzięki czemu drut jest ruchomy, a korekcja wady zgryzu trwa krócej.

Aparat Clear Aligner — to przezroczysta nakładka na zęby dopasowywana indywidualnie, która jest dobrym rozwiązaniem dla osób, które cenią estetykę. Aparat jest praktycznie niewidoczny, a dzięki temu, że można go zdjąć samodzielnie, jest łatwy w utrzymaniu higieny.

Ile zapłacisz za aparat na zęby?

Ceny aparatów na zęby są związane z typem wybranego modelu. Najtańszymi aparatami są te tradycyjne. W ich przypadku ceny za jeden łuk rozpoczynają się od 1200 złotych. Nowsze rozwiązania, bardziej komfortowe – niemetalowe czy przezroczyste — pochłoną więcej pieniędzy. Ich ceny wahają się od 3 do 6 tysięcy. Koszt najdroższych aparatów ortodontycznych może dochodzić do 9 tysięcy złotych.  Aparaty na zęby są też dostępne w formie kredytu. Do ceny aparatu trzeba także doliczyć koszty wizyt kontrolnych, których ilość jest zależna od czasu leczenia. Leczenie ortodontyczne może być finansowane przez NFZ dla dzieci poniżej 12 roku życia i tylko w przypadku aparatów ruchomych.

Jak dbać o aparat ortodontyczny?

Dbałość o jamę ustną  w trakcie noszenia aparatu jest niezwykle ważna. Aparat może początkowo przeszkadzać, ze względu na to, że znacznie łatwiej przyklejają się do niego resztki posiłku. Należy myć zęby po każdym posiłku i zrezygnować z pokarmów, które mogą przyklejać się do zamków i powodować ich odczepienie. Z kolei twarde produkty mogą trwale uszkodzić aparat.

Czy aparat ortodontyczny uniemożliwia leczenie zębów?

To, czy wolno leczyć zęby w ciągu leczenia aparatem na zęby, przede wszystkim ciekawi pacjentów, jacy zdecydowali się na aparat stały. Nie należy zdejmować go samemu, dlatego w wypadku jakichś problemów konieczna jest wizyta w gabinecie lekarza ortodonty. Na starcie leczenia aparatem ortodontycznym każdy pacjent powinien zatroszczyć się o to, żeby jego zęby zostały w pełni wyleczone. W taki sposób minimalizuje się ryzyko nadwyżkowych wizyt naprawczych podczas noszenia aparatu na zęby. Na dobrą sprawę nie ma zakazów leczenia zębów, jeśli pacjent nosi aparat stały ortodontyczny.

Korzystanie z aparatu na zęby wiąże się ze zwiększoną potrzebą dbania o zęby. Z uwagi na przyklejone na powierzchni zębów i pozostałe elementy konstrukcji aparatu na zęby, czyszczenie resztek i osadów jedzenia staje się nieco trudniejsze. Ze względu na to pacjenci leczący się ortodontycznie muszą uważniej myć zęby, zwłaszcza w okolicach aparatu na zęby. Niedopilnowanie higieny w tym czasie, może spowodować, że na uprzednio zdrowych zębach pokażą się zmiany próchnicowe. W takiej sytuacji trzeba wybrać się na wizytę w gabinecie stomatologa. Zignorowanie zmian ze względu na ortodontyczny aparat może wywołać ujemne skutki. Próchnica z łatwością przechodzi na sąsiednie zęby, więc bezpieczniej zniwelować problem.

Leczenie w trakcie używania aparatu jest dostępne. Jeżeli aparat utrudnia dotarcie do nadpsutego zęba, można go zdjąć na czas naprawy. Taki zabieg nie zagrozi skuteczności leczenia ortodontycznego.

www.ortodontatorun.pl